Home

Pracodawca ma obowiązek:

• oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko,
• informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.

Pod pojęciem ryzyka zawodowego rozumie się prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych, występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Informacja o ryzyku zawodowym powinna być przekazywana pracownikom zarówno w chwili podjęcia pracy na danym stanowisku, jak też przy każdej zmianie warunków pracy, wpływającej na zwiększenie lub zmniejszenie ryzyka zawodowego.

Ocena ryzyka zawodowego powinna polegać na:

• zidentyfikowaniu zagrożeń występujących na danym stanowisku pracy,
• oszacowaniu ryzyka, tj. prawdopodobieństwa wystąpienia wypadków i chorób, będących skutkiem stwierdzonych zagrożeń oraz ich możliwych następstw,
• określeniu działań, eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe,
• udokumentowaniu wyników oceny ryzyka zawodowego.

Dokument, potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego, powinien zawierać w szczególności:

• opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:
• stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,
• wykonywanych zadań,
• występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy,
• stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
• osób pracujących na tym stanowisku;
• wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;
• datę przeprowadzonej oceny oraz dane osoby dokonującej oceny.

Pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad BHP.

W związku z powyższym na pracodawcy ciąży obowiązek szkolenia pracowników w zakresie BHP. Szkolenia te dzielą się na:

szkolenia BHP wstępne, przeprowadzane przed dopuszczeniem pracownika do pracy,
szkolenia BHP okresowe.

Pracodawca nie musi przeprowadzać kolejnego szkolenia wstępnego z zakresu BHP w przypadku, gdy pracownik kontynuuje zatrudnienie na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

W ramach szkolenia wstępnego BHP wyróżniamy:

szkolenie wstępne BHP ogólne, zwane instruktażem ogólnym,
szkolenie wstępne BHP na stanowisku pracy, zwane instruktażem stanowiskowym.

Instruktaż ogólny BHP odbywają wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy. Ma na celu zapewnienie uczestnikom kursu zapoznanie się z podstawowymi przepisami BHP, a także z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Instruktaż stanowiskowy BHP dotyczy tylko pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach pracy (m.in. na stanowisku robotniczym). Ma na celu zapoznanie uczestników kursu z czynnikami środowiska pracy, występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony przed zagrożeniami oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

Fakt odbycia wstępnego szkolenia w zakresie BHP pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego BHP, którą przechowuje się w aktach osobowych pracownika.

Szkolenie okresowe BHP ma na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie BHP oraz zaznajomienie uczestników kursu z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w zakresie BHP. Szkolenia okresowe BHP odbywają m.in. osoby będące pracodawcami, pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych oraz administracyjno-biurowych.

Szkolenia z zakresu BHP mogą być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne uprawnione do prowadzenia działalności szkoleniowej, prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie BHP na terenie Gdańska, Sopotu i Gdyni.

Szkolenia wstępne BHP i szkolenia okresowe BHP pracowników odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Za czas kursu BHP pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Pracodawca rozpoczynający działalność na terenie Gdańska, Sopotu lub Gdyni jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie właściwego okręgowego inspektora pracy (Gdańsk, Gdynia) i właściwego państwowego inspektora sanitarnego (Gdańsk, Sopot, Gdynia) o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.

Wymóg zgłoszenia działalności dotyczy podmiotu posiadającego status pracodawcy, a więc takiego, który zatrudnia choćby jednego pracownika.

Obowiązek taki ciąży na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników.

Zaniechanie obowiązku zgłoszenia stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny do 30 000 zł.

Pracownicy w związku z wykonywaną pracą podlegają wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. W celu zapewnienia pracownikom opieki zdrowotnej, pracodawca obowiązany jest zawrzeć umowę z zakładem opieki zdrowotnej lub lekarzem prowadzącym praktykę lekarską w Gdańsku, Sopocie lub Gdyni.

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

osoby przyjmowane do pracy,
pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Obowiązek przeprowadzenia badań wstępnych nie dotyczy osób przyjmowanych ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę za wartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Wszyscy pracownicy podlegają okresowym badaniom lekarskim. Częstotliwość przeprowadzania badań okresowych określają przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69. poz. 332 ze zm.). Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:

po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami,
po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami.

W przypadku niezdolności do pracy, trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Badania lekarskie pracowników przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę i na jego koszt. Po przeprowadzeniu badania lekarz wydaje orzeczenie, stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku pracy lub istnienie takich przeciwwskazań.

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Orzeczenia powinny być przechowywane w aktach osobowych pracownika.

W razie stwierdzenia u pracownika objawów, wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy. Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy.

Jeżeli pracownik stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego, ma obowiązek przenieść pracownika do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan zdrowia pracownika.

Pracodawca prowadzący działalność na terenie Gdańska, Sopotu i Gdyni jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie warunków pracy zgodnych z zasadami BHP przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności obowiązkiem pracodawcy jest:

organizować pracę w sposób zapewniający warunki pracy zgodne z zasadami BHP,
zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad BHP, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia BHP oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,
uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,
zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Ponadto pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,
działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń,
pracownikach wyznaczonych do:
udzielania pierwszej pomocy,
wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Ogólnie obowiązujące przepisy BHP w zakładach pracy, w szczególności dotyczące: obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenu zakładów pracy, procesów pracy oraz pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów BHP (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.).